Europa moet de daad bij het woord voegen: vrede is een werkwoord

Europa kan niet langer de humanitaire catastrofe in Gaza laten gebeuren en moet eensgezind actie ondernemen. Nu er een grondoperatie in Rafah op til is, waar 1,4 miljoen gevluchte Palestijnen geen kant op kunnen, en nadat een aantal dagen geleden meer dan 100 Palestijnen stierven terwijl ze aanschoven voor humanitaire hulp in Noord-Gaza, kan Europa niet langer toekijken.

Europa moet daarom nog luider en eensgezind oproepen tot een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren, volledige toegang voor noodzakelijke humanitaire hulp, het vrijlaten van alle gijzelaars en het erkennen van het zelfbeschikkingsrecht van het Palestijnse volk. Deze tragedie duurt al veel te lang.

Als vicepremiers van Spanje en België geloven wij in een Europa dat gebouwd is op de fundamenten van democratie, mensenrechten en de rechtsstaat – een inclusief Europa waar niemand achtergelaten wordt. Maar onze incoherentie en verdeeldheid rond het conflict in het Midden-Oosten tast onze geloofwaardigheid op het wereldtoneel aan. Want hoe kunnen we gerespecteerde en betrouwbare partners zijn voor de ontwikkeling van landen ten Zuiden van de Middellandse zee of in Afrika wanneer we niet consequent zijn in het verdedigen van dat waar we het hardst in geloven? Hoe kunnen we effectief mobiliseren voor een klimaatbeleid als we inconsistent overkomen? Als we niet coherent voor onze Europese kernwaarden opkomen in álle conflictsituaties op het wereldtoneel verliezen we iedere geloofwaardigheid, net wanneer we die het meest nodig hebben.

Europa moet de daad bij het woord voegen: vrede is een werkwoord. Het is de kernwaarde die onze Europese identiteit vormgeeft, het is van geopolitiek belang, het is de hoeksteen van ons buitenlands beleid. We kennen de prijs van oorlog, vernedering, wraak en ontmenselijking maar al te goed.

Europa moet daarom daadkrachtiger actie ondernemen voor een duurzame politieke oplossing, op lange termijn, die ook de wortels van dit decennia oude conflict aanpakt, inclusief het Israëlische bezettings- en nederzettingenbeleid. Een oplossing die rekening houdt met het zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen. Een oplossing die start met een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren.

Om dit staakt-het-vuren te realiseren, moet Europa in de eerste plaats al zijn hefbomen gebruiken en de druk verhogen door indien nodig het EU-Associatieverdrag met Israël op te schorten, een algemeen wapenembargo in te stellen, of zelfs sancties op te leggen onder de wereldwijde EU-sanctieregeling voor de mensenrechten.

Vervolgens, om een echte duurzame vrede te bekomen, moet Europa de strijd tegen straffeloosheid steunen en er op toezien dat iedereen die oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid heeft begaan ter verantwoording wordt geroepen. Daarom ondersteunen we het lopende onderzoek van het Internationaal Strafhof en vragen we de aanklager om dit onderzoek voorrang te geven. We roepen ook Israël op om de voorlopige maatregelen volledig uit te voeren die het Internationaal Gerechtshof heeft opgelegd in de zaak die Zuid-Afrika aanspande op basis van het Genocideverdrag.

Tot slot moet Europa mee aansturen op een onomkeerbaar politiek proces dat leidt tot het vreedzaam naast elkaar bestaan van twee volkeren met eenzelfde recht op zelfbeschikking, veiligheid en waardigheid, in twee democratische staten, en daarmee de erkenning van de Palestijnse staat. Europa moet steun geven aan de moedige vredesactivisten aan beide kanten en ervoor zorgen dat hun stemmen niet verloren gaan.

Dit is een cruciaal moment voor Europa om te laten zien waar we voor staan. De komende Europese verkiezingen zullen misschien onze democratische veerkracht op de proef stellen. Antidemocratische en reactionaire politieke krachten winnen terrein. Maar we hebben gezien dat het ook anders kan. De Spaanse en Poolse verkiezingen hebben aangetoond dat het mogelijk is om Europa in een compleet andere richting te duwen. Weg van het antiliberale en radicale rechts, richting het beschermen van mensenrechten, zowel in Europa als daarbuiten.

Daarom is dit vooral een eensgezinde oproep tot actie en een boodschap van hoop. Een ander Europa is mogelijk. Een Europa dat zijn eigen kernwaarden van mensenrechten echt centraal stelt en onomwonden opstaat tegen schendingen ervan, waar ze ook plaatsvinden.

Dit is het moment om te laten zien waar Europa voor staat.